ŞERH [İNŞİRAH] SÛRESİ
İnşirah Sûresi, Duhâ Sûresİ'nin bir devamıdır. Sûrenin kendisiyle başlamış olduğu soru, bir önceki sûreyi tamamlayan peşpeşe gelen soruyu tamamlamaktadır. Göğsün açılması, Allah'ın Muhammed'e ilim ve edep bahşetmesiyle tamamlanmıştır. Allah, başka bir âyette de şöyle ifâde etmiştir: "Allah sana kitabı ve hikmeti indirmiş ve sana bilmediğin şeyleri öğretmiştir. Allah'ın sana lütfü, cidden büyük olmuştur." (Nisa: 113) Muhammed, karanlığın devam ettiği bir çevrede doğmuştur. Hatta o zamanlar dünya yolunu kaybetmiş kokuşmuş putların sarstığı acınası bir haldedir. Hakka nasıl güvenilecek ya da hakka nereden dayanılacaktır? O, Allah'ın seçmesi ve nimet vermesi olmasaydı yükün ağırlığından Ötürü halsiz ve bitkin düşmüştü:
"Biz senin göğsünü açıp genişletmedik mi? Senin belini çatırdatan o ağır yükünü indirmedik mi?" (Şerh: 1-3)
Muhammed'in getirmiş olduğu tevhid, kendisinde herhangi bir çelişki, vehim, fazlalık ve eksiklik bulunmayan gözde seçkin bir modeldir. Sorabilirsiniz: Allah'ın birliğine şehâdet, Muhammed'in risâletine şehadetle niçin birleştirilmiştir.
Muhammed'in öğrettiği tevhid, bütün geçmiş peygamberlerin öğrettiği tevhidin aynısıdır. O başkasını tebliğ etmemiştir. Bu yüzden Muhammed kanalıyla gelen tevhid, münezzeh, korunmuş bir kaynağın varlığına işarettir. Bunun için Hassan b. Sabit der ki:
İlâh'm ismi peygamberin ismine eklenmiş Beş(vakit namaz)de müezzin dediği zaman: Eşhedü! Bunun anlamı:
"Senin sânını yükseltmedik mi?" (Şerh: 4)
Örneğin Avrupa'da insanların Muhammed'i yalanladıkları ve O'nu suçladıkları doğru. Ulûhiyeti İnkâr edenlerden ve gökyüzünde sadece gök cisimlerinin döndüğü-
Şerh Sûresi • 661
Kur'ân-ı Kerim ' in Konulu Tefsiri
ne ya da kanların sadece damarlarda dolaştığına inananlardan başka ne beklenebilir ki? Allah'a yapılan iftira kuluna yapılan iftiranın üstündedir. Bu yüzden Allah, Peygamberine şöyle diyor: "Biliyoruz, onların dedikleri elbette seni üzüyor. Gerçekte onlar seni yalanlamıyorlar, fakat o zâlimler bile bile Allah'ın âyetlerini inkâr ediyorlar." (En'am: 33) Allah, peygamberine, her ne kadar işkenceleri artsa da yalancılardan gelenlere sabretmeyi ve katlanmayı tavsiye ediyor. Çünkü gelecek hakkın ve hakkı savunanlarındır.
"Muhakkak her güçlükle beraber bir kolaylık vardır. Evet her güçlükle beraber bir kolaylık vardır." (Şerh: 5-6)
Bu deyim, belagat kurallarında, "taaddüdü'1-yüsr ve İnfirâdü'1-usr" İle ifade edilir. Bunun için diyorlar ki:
Tek güç, iki kolayı alt edemez. Allah, Peygamber'e, yeniden alışkanlıkla cihadı ve Allah'a yönelmeyi tavsiye ediyor. Bir görev bitince başkasına yönel. Hayatında durağanlığa yer yok.
"O halde bir işi bitirince, hemen başka bir işe giriş. Onunla uğraş. Hep Rabbine yönel. Ona yaklaş." (Şerh: 7-8)
Muhammed'in getirdiği din, haber verince doğru, hükmedince âdildir. Dünya, hele de günümüzde, doğruluğa ve adalete pek muhtaçtır. Şüphesiz saçmalama ve zulüm, hak ve adalete saldırır. Rabbinin sözü hem doğrulukça hem de adaletçe tamamlanmıştır. "Onun sözlerini değiştirebilecek hiç kimse yoktur. 0 işitendir, bilendir." (En'am: 115)
Peygamberlerin sonuncusu olan imamlarının arkasındaki dâvetçilerin bunu çok iyi kavramaları gerekir.
662 • Şerh Süresi